Janusz Strasburger (1925-2000)

Biografia | Bibliografia | Kolekcja pocztówek

Janusz Strasburger urodził się w 1925 roku. Ukończył filologię romańską na Uniwersytecie Warszawskim. Życie zawodowe związał z instytucjami naukowymi. Był asystentem w katedrze Italianistyki. Pracował Państwowym Instytucie Sztuki, wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej oraz w Instytutach Filologii Romańskiej i Iberystyki. Wielką pasją Janusza Strasburgera była literatura, szczególnie obszaru Morza Śródziemnego - Hiszpanii, Francji, Włoch oraz Grecji. Sławę przyniosły mu liczne przekłady zarówno prozy, jak i poezji, przede wszystkim z języka hiszpańskiego i nowogreckiego.

Jest również autorem artykułów i książek z dziedziny krytyki literackiej, a także uznanym poetą. Za zasługi otrzymał w 1978 order Feniksa (czyli Order Odrodzenia Grecji) - wraz z profesorami Kazimierzem Michałowski i Władysławem Tatarkiewiczem, w 1989 odznaczony został Orderem Odrodzenia Polski. W grudniu 2007 r. minęła 7. rocznica jego śmierci.

Grecja zajmuje w twórczości Janusza Strasburgera wyjątkowe miejsce. "Od dzieciństwa najbardziej pociągała mnie Grecja. Jej kształt na mapie [...] budził we mnie zawsze wzruszenia estetyczne. I ten bezmiar pięknego błękitu dookoła!", pisał w artykule "Z warsztatu tłumacza" w "Literaturze na świecie". I dodawał: "Kraj to wspaniały, ludzie bystrzy, uzdolnieni artystycznie, gościnni i serdeczni".

Tłumaczył utwory tak znanych twórców literatury nowogreckiej, jak Konstandinos Kawafis, Kostis Palamás, Pandelis Prewelakis, Angelos Sikelianos, Jorgos Seferis, Odiseas Elitis i wielu, wielu innych. Na szczególną uwagę zasługuje wszechstronna antologia poezji Poeci Nowej Grecji oraz nieoceniony Słownik pisarzy nowogreckich.

Janusz Strasburger znał Grecję nie tylko od strony jej literatury. Od czasu pierwszej podróży w 1959 roku odwiedził ją aż 28 razy. Kolekcja pocztówek, z którą możemy się zapoznać, pozwoli nam podróżować jego śladami, po całej Grecji - lądowej i wyspiarskiej, a także po Cyprze.

Bibliografia

Tłumaczenia
1. z języka nowogreckiego:
  - Pandelis Prevelakis, Słońce śmierci, Czytelnik, 1967
  - Poeci Nowej Grecji [antologia wierszy], Czytelnik 1972 (wyd. I)
  - Pandelis Prevelakis, Kronika pewnego miasta, Czytelnik 1975
  - Angelos Sikelianos, Poezje, PIW 1985.
  - Poeci Nowej Grecji [antologia wierszy], Czytelnik 1987 (wyd. II rozszerzone i uzupełnione)
  - Kostis Palamás, Poezje, PIW 1987
2. z języka hiszpańskiego:
  - Pablo Neruda, Pieśń powszecha (tłum. J. Iwaszkiewicz, K.I. Gałczyński, J. Strasburger), 1954.
  - Z hiszpańskiego. Przekłady poezji, Czytelnik 1956.
  - Juan Ramón Jiménez, Srebrzynek i ja : elegia andaluzyjska, Pax 1962 (wyd. II 1979).
  - Ramón Gómez de la Serna [antologia aforyzmów] , Myśli rozbrykane, PIW 1979.
  - Czeka cię serce moje. Poeci hiszpańscy XX wieku [antologia wierszy], IBiS 1994.
  - Antologia poezji hiszpańskiej [tł. Janusz Strasburger oraz Michał Bieszczadowski et al.], Elma Books, Warszawa 2000.
  - Juan Ramón Jiménez, Poezje, wybór, wstęp i red. Janusz Strasburger, [aut. przekł. poetyckich Janusz Strasburger, Agnieszka Dzisiewska et al], Anagram 2002.
  - Antonio Machado, Poezje, Miniatura 2005.
3. z języka francuskiego:
  - Charles Marie René Leconte de Lisle, Poezje, PIW 1980.
  - uczestnictwo w t. II i III Antologii poezji francuskiej, J. Lisowskiego (red.), Czytelnik, 1970 (II), 2005 (III).
Opracowania
- Słownik pisarzy nowogreckich, Wiedza Powszechna 1995.
Poezja, eseistyka
- Wreszcie na swoim. Wiersze z różnych lat, Libraria 1990.
- Tylko tak [Wiersze], Libraria 1991.
- Zaduma nad potokiem [Wiersze], IBiS 1994.
- Czeka cię serce moje [Wiersze], IBiS 1994.
- Fraszki. Na przekór pompie, wbrew rytuałom, Anagram 2003.
Inne
- Tadeusz Dobrzański , Trzy erotyki : chór miesz. a capp., słowa Gustavo Adolfo Bécquer, Juana Inés da la Cruz, Saadi; [z hiszp.] Jan Zych, Janusz Strasburger, [z ros.] Wiktor Woroszylski, Polskie Wydaw. Muzyczne, 1982.
- Liczne audycje i słuchowska radiowe (od 1956).