Chronologia V

Wojny bałkańskie i I Wojna Światowa

X 1912	Wybuch I Wojny Bałkańskiej (Bułgaria, Serbia, Czarnogóra i Grecja przeciw Imperium Ottomańskiemu)	1
26 X 1912	Grecka armia wkracza do Salonik	1,4
3 XII 1912	*bitwa morska [Elli]. Sukces marynarki Grecji	1
18 III 1913	Król Jerzy zamordowany w Salonikach przez schizofrenika. Na tron wstępuje Konstantyn I.	2,3
30 V 1913	*podpisanie traktatu pokojowego w Londynie. Τurcja musi przekazać aliantom ziemie na zachód od linii Enos-Midia oraz Kretę	1
VI 1913	Wybuch II Wojny Bałkańskiej (Bułgaria atakuje byłych sojuszników: Grecję i Serbię)	1
VII 1913	Kontratak armii greckiej, która dociera aż do miejscowości Kresna na terytorium Bułgarii. Do wojny przeciw Bułgarii przyłączają się Turcja i Rumunia.	1
VII 1913	Utworzenie Albanii.	7
10 VIII 1913	*Trakat bukaresztański. Koniec II Wojny Bałkańskiej.	1
14 XI 1913	*Podpisanie Konwencji Ateńskiej. Przywrócenie przyjaznych stosunków między Grecją a Imperium Ottomańskim.	1
14 XII 1913	Przyłączenie Krety do Grecji.	2
17 II 1914	Deklaracja autonomii Północnego Epiru.	1
28 VII 1914	Wybucha I wojna światowa. Grecja pozostaje neutralna.	1
30 VIII 1914	Flota turecka ostrzeliwuje rosyjskie porty nad Morzem Czarnym i przyłącza się do wojny po stronie Państw Centralnych.	1
XI 1914	Wielka Brytania anektuje Cypr (pozostający pod jej opieką od 1878).	3
6 III 1915	*Wenizelos podaje się do dymisji. Dimitrios Gunaris tworzy rząd. W społeczeństwie zaczyna się podział na zwolenników Wenizelosa i króla Konstantyna.	1
III 1915	Początek nieudanego ataku Ententy na Dardanele (do XII 1915). Grecja zachowuje neutralność.	7
13 VI 1915	Wenizelos wygrywa wybory.	1
1 X 1915	Brytyjczycy lądują w Salonikach. Rozłam między Wenizelosem a królem pogłębia się.	1
4 X 1915	Wenizelos wygrywa depatę w Parlamencie dotyczącą udzielenia Serbii pomocy militarnej. Król zmusza go do rezygnacji i powierza Aleksandrowi Zaimisowi misję utworzenia rządu.	1
I 1916	Alianci zajmują Korfu	2
V 1916	Premier Skuluris poddaje Bułgarii fort Rupel na rzece Struma (Στρίμονας).	7
29 VIII 1916	*Oficerowie wierni Wenizelosowi przeprowadzą rewoltę "Obrony Narodowej" (Εθνική Άμυνα).	1
25 IX 1916	Wenizelos udaje się na Kretę, gdzie ogłasza bunt. 5 X przybywa do Salonik, przemuję władzę nad rządem Obrony Narodowej i 9 X starza rząd sprzyjający Entencie. Grecja podzielona na dwa organizmy państwowe. Początek Rozłamu (Διχασμός).	1,7
1 XII 1916	Ententa wprowadza blokadę rojalistycznej części Grecji. Wojska angielskie i francuskie lądują w Pierusie. Wymiana ognia między wojskami Ententy a Grecji.	3,7
12 VII 1917	Król Konstantyn abdykuje i wyjeżdża z kraju. Na tról wstępuje jego młodszy syn Aleksander (starszy syn Jerzy rezygnuje z tronu). Wenizelos zostaje premierem.	1,7
29 VII 1917	Grecja przystępuje do wojny po stronie Ententy (oficjalne wypowiedzenie wojny dopiero 24 XI 1917).	1
1917	Α. Σικελιανός, "Μήτηρ Θεού"	9
IX 1918	Wojska greckie uczestniczą w walkach na froncie bułgarskim i walczą przez 2 tygodnie aż do kapitulacji Bułgarii.	7
30 X 1918	Kapitulacja Imperium Ottomańskiego w Mudros. Alianci dyktują twarde warunki. Greckie okręty cumują przy nadbrzeżu Konstantynopola.	1

Katastrofa Małoazjaztycka

15 V 1919	Grecka armia ląduje w Smyrnie, za zgodą Francji i Anglii oraz przy sprzeciwie Włoch.	1
21 V 1919	Aristidis Stergiadis, zwolennik Wenizelosa, były gubernator generalny Epiru zostaje mianowany Wyskoim Komisarzem w Smyrnie.	1
29 VII 1919	Układ Wenizelos-Tittoni: Włochy zgadzają się na przekazanie Grecji Północnego Epiru oraz Dodekanezu w zamian za uznanie roszczeń w [Awlonie] i Azji Mniejszej.	1
27 XI 1919	Traktat z Neuilly. Ustalenie granic między Grecją a Bułgarią. Bułgaria zrzeka się Zachodniej Tracji na korzyść Grecji.	1
14 V 1920	Greckie wojsko przejmuję Trację Zachodnią od wojsk francuskich.	4
VII 1920	Ententa wyraża zgodę na grecką okupację Tracji Wschodniej.	1
25 VIII 1920	Grecy wkraczają do Adrianopolu.	1
30 VIII 1920	Zamach na Wenizelosa na dworcu w Lyon. Nagonka w prasie anty-wenizelowskiej. Ion Dragumis, przywódca partii przeciwników Wenizelosa zostaje aresztowany przez bojówki i stracony.	1
VIII 1920	Podpisanie Traktatu z Sèvres. Grecja otrzymuję Trację Wschodnią do linii Chataldża i europejskich wybrzeży Dardaneli. Turcja uznaje grecką zwierzchność nad Wyspami Morza Egejskiego, prócz Dodekanezu, który zostaje przynany Włochom. Okręg Smyrny ma pozostać pod admisistracją grecką, jednak pod nomianlnym panowaniem sułtana. Za pięć lat miałby się odbyć plebiscyt. Traktat nigdy nie wszedł w życie.	1
25 X 1920	Umiera król Aleksander.(na skutek zakażenia po ugryzieniu przez małpkę). Jego młodszy brat, książe Paweł, odmawia korony.	2,7
14 XI 1920	W wyborach do Parlamentu Wenizelos i jego partia ponoszą dotkliwą poroażkę.	1
19 XII 1920	Król Konstantyn powraca do Aten po trzyletnim pobycie na emigracji. Referendum przywraca mu tron.	1,7
pocz. lat 20-tych	Powstanie KKE (Κουμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας).	7
III 1921	Początek ofensywy w Azji Mniejszej	2
VI 1921	Grecka armia rozpoczyna ostatnią ofensywę w Azji Mniejszej. Dociera do linii Afyon Karahissar, Kiutaya, Eskishehir.	1,7
24 IX 1921	Bitwa pod Sakaryą. Powstrzymanie ofensywy greckiej.	2
1921	Κ. Καριωτάκης "Νηπένθη"
26 VIII 1922	Kemal Atatürk, głównodowodzący armii tureckiej rozpoczyna kontrofensywę. Grecja, opuszczona przez sojuszników, zostaje pokonana.	1
27 VIII	Smyrna zajęta i spalona (31 VIII).	4
27 IX 1922	Wojskowy zamach stanu zmusza króla do abdykacji (król umiera w Palermo 11 I 1923). Nowym królem zostaje syn Konstantyna II, Jerzy II.	1,2
31 IX 1922	Aresztowanie 6 oficerów i przywódców politycznych uważanych za odpowiedzialnych za katastrofę w Azji Mniejszej. W tzw. "procesie sześciu" zostają oni skazani na smierć. Wyrok wykonano 28 XI 1922.	1
11 X 1922	Podpisanie grecko-tureckiego zawieszenia broni w Mundania. Grecy uznają zwierzchnictwo Turcji na okręgiem Smyrny i Tracją Wchodnią. Zobowiązują się do wycofania wojsk za graniczną rzekę Ewros.	1
20 IX 1922	Rozpoczyna się konferecja w Lozannie, gdzie Grecję reprezentuje delegacja pod przewodnictwem Wenizelosa. Zostaje przyjęte postanowienie o wymianie ludności (I 1923). Ostateczne, obowiązujące do dziś ustalenie granic lądowych Grecji. Traktat końcowy podpisany 23 VII 1923.	1,3

Międzywojnie

1922	Κ. Βαρνάλης "Το φως που καίει".	9
16 II -1 III 1923	*Wprowadzenie nowego kalendarza (z juliańskiego na gregoriański).	4
31 VIII 1923	Zabójstwo włoskiego generała Telliniego na Korfu. Mussolini bombarduje i okupuje wyspę.	1
27 VIII 1923	Włosi wycofują się z Korfu pod naciskiem Wielkiej Brytanii.	1
6 XII 1923	Jerzy II opuszcza Grecję.	2
25 III 1924	Greckie Zgromadzenie Narodowe pod przewodnictwem Aleksandra Papanastasiu proklamuje republikę.	1
1924	Σ. Μυριβήλης "Η ζωή εν τάφω" ("De profundis").
III 1925	Cypr zostaje kolonią angielską.	3
14 VII 1925	Założenie Uniwersytetu w Salonikach.	4
25 VII 1925	Generał Panaglos ("Μαύρος Καβαλιάρης") wprowadza rządy dyktatorskie. Jako jedyny kandydat zostaje wybrany prezydentem Republiki Greckiej.	1,6
22 VIII 1926	Dyktatura Panaglosa zostaje obalona w wyniku zamachu stanu generała Kondilisa. Admirał Pawlos Kunduriotis po raz kolejny prezydentem Republiki.	1
V 1927	Pierwsze Igrzyska Delfickie (organizowane przez A. Sikelianosa).	9
3 VI 1927	Wejście w życie republikańskiej konstytucji.	2
1927	N. Kαζαντζάκης "Ασκητική" ("Sztuka ascezy").	9
19 VIII 1928	Powrót do władzy Wenizelosa po zwycięskich wyborach parlamentarnych.	1
23 XII 1928	*Przegłosowanie ustawy nr 3711 "Σύμφωνο Επικρατείας"	4
1928	Samobójcza śmierć Kostasa Kariotakisa w Prewezie.	9
30 X 1930	Układ o przyjaźni grecko-tureckiej (z inicjatywy Wenizelosa).	1
1930	Drugie (i ostatnie) Igrzyska Delfickie (organizowane przez A. Sikelianosa). Przedsięwzięcie kończy się krachem finansowym.	9
1931	Debiut J. Seferisa "Στροφή" ("Zwrot").	9
IV 1932	Wenizelos przegrywa wybory. Nieprzerwany chaos na scenie politycznej. Kolejne wybory już we wrześniu.	1,7
III 1933	Nieudany zamach stanu gen. Nikolaosa Plastirasa.	2
6 VI 1933	Kolejna próba zamachu na życie Wenizelosa.	1
9 II 1934	Utworzenie w Atenach Paktu Bałkańskiego (Grecja, Jugosławia, Rumunia, Turcja). Wzajemna gwarancja nienaruszalności granic.	1
1934	Γιάννης Ρίτσος "Τρακτέρ" - debiut.	9
III 1935	Wenizelos i Plastiras udają się na emigrację.	7
10 X 1935	Anty-wenizelowski zamach stanu. Wenizelos zaocznie skazany na śmierć. Kondilis tworzy rząd. Wprowadzenie stanu wojennego.	4,7
3 XI 1935	Grecy w referendum wyrażają zgodę na przywrócenie monarchii. Król Jerzy II powraca z emigracji 25 XI.	1
1935	Γ. Σεφέρης "Μυθιστόρημα" surrealistyczny utwór Α. Εμπειρίκου "Yψικάμινος".	9
16 III 1936	Śmierć Wenizelosa na uchodźctwie.	2
13 IV 1936	Umiera premier K. Demertzis. Nowym premierem zostaje Joanis Metaxas.	1
4 VIII 1936	*Metaxas [znosi] demokrację parlamentarną i wprowadza dyktaturę. Rozwiązane partii politycznych i związków zawodowych, wprowadzenie cenzury (np. na mowę pogrzebową Peryklesa w "Wojnie Peloponeskiej" Tukidydesa). Strajki stają się nielegalne.	1,6
9 III 1936	Krwawe stłumienie strajku pracowników [*przemysłu tytoniowego] W Salonikach. Zainspirowany zdjęciem w gazecie Janis Ritsos pisze "Επιτάφιος".	7
31 VII 1938	Bułgaria dołącza do Paktu Bałańskiego.	2
1938	Ν. Καζαντζάκης "Οδύσσεια". Π. Πρεβελάκης "Το χρονικό μιας πολιτείας"("Kronika pewnego miasta").	9
7 IV 1939	Włoskie wojska lądują w Albanii.	1
1939	Γρηγώρης Ξενόπυλος "Σύμπτωση" ("Wypadek").
15 VIII 1940	Włoska ("niezidentyfikowana") łódź podwodna zatapia krążownik "Elli" u wybrzeży wyspy Tinos.	2,4
1940	Oδυσσέας Ελύτης "Προσανατολισμοί" - debiut.	9

II Wojna Światowa i wojna domowa

28 X 1940	Dzień "OXI" Włochy wypowiadają Grecji wojnę.	1
14 XI 1940	*Kontrofensywa greckich wojsk w Epirze i Albanii. Grecy zajmują Koritsa (22 XI), Aji Saranda (6 XII) oraz Arjirokastro (8 XII)	1
19-20 I 1941	Niemcy i Włosi ustalanią szczegóły operacji "Marita".	1
29 I 1941	Umiera J. Metaxas, króla mianujem premierem Aleksandrosa Korizisa, bankiera.	4,7
III 1941	W Grecji ląduje Brytyjski Korpus Ekspedycyjny (BEF), w dużej mierze składający się z Autraliczyków i Nowozelandczyków.	2
9 III 1941	Kolejna nieudana ofensywa włoska.	1
6 IV 1941	Niemcy wkraczają do Jugosławii i Grecji. Saloniki zostają zdobyte 9 IV, Ateny - 27 IV. BEF i resztki sił greckich wycofują się na Kretę.	1,7
30 IV 1941	Premier Korizis popełnia samobójstwo, gen. Georgios Tolakoglu marionetkowym premierem.	2,7
20-31 V 1941	Niemiecki desant na Krecie.	1
31 V 1941	Manolis Glezos zrywa niemiecką flagę z Akropolu.	4
7 VII 1941	Król i rząd grecki na uchodźctwie (którego premierem jest Tsuderos) wyjeżdża z Egiptu do Durbanu (Afryka Południowa).	1
25 VII 1941	Król, premier oraz dyrektor Banku Grecji wylatują z Afryki Południowej do Londynu.	1
27 IX 1941	Powstanie EAM (Εθνικό Απελευθεροτικό Μέτωπο) na bazie KKE; początek greckiego ruchu oporu.	2
pocz. 1942	W górach działa już ELAS (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθεροτικός Στρατός - zbrojne ramię EAM), a także EDES (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Συνδεσμός) pod dowództwem byłego republikańskie pułkownika Napoleona Zerwasa oraz - później - liberalno-republikańska EKKA (Εθνική και Κοινωνική Απευθέρωση) płk Psarosa.	7
IX 1942	Brytyjska SOE (Special Operations Executive) ląduje w Grecji.	2
25/26 XI 1942	Wysadzenie wiaduktu na rzece Gorgopotamos w Grecji Środkowej - wspólna akcja SOE, partyzantów lewicowych i prawicowych.	2
27 II 1943	*Śmierć poety Kostisa Palamasa (ur. 1859). Wielka manifestacja antywojenna w Atenach.	4
VIII 1943	Fiasko rozmów w Kairze mających wypracować porozumienie między poszczególnymi greckimi organizacjami partyzanckimi i greckimi władzami na uchodźctwie.	7
X 1943	Początek bratobójczych walk między organizacjami partyzanckimi w Grecji (do lutego 1944). Zapowiedź wojny domowej.	1,2
1943	Νίκος Γάτσος "'Άμοργος" - debiut.
1944	Na terenach wyzwolonych ELAS tworzy zalążki państwa. Istnieje komunistyczna marynarka (ELAN), związki zaowodwe (EEAM), ruch młodzieży (EPON), tajna policja (OPLA) i milicja (EP). Istnieje rozbudowana struktura rządowa, własne ministerstwa, w tym i spraw zagranicznych.	7
III-IV 1944	Bunt w greckich oddziałach na Bliskim Wschodzie.	2
4 IX 1944	Powstanie rządku jedności narodowej Jorgosa Papandreu.	2
8 IX - 3 X 1944	Grecka Brygada Górska odznacza się w Bitwie o Rimini.	1
24 IX 1944	Pierwsze oddziały brytyjskie lądują w Grecji.	1
12 X 1944	Niemcy wycofują się z Aten.	1
18 X 1944	Jorgos Papandreu, rząd grecki i generał Scobie lądują w Pireusie. Papandreu wygłasza historyczną mowę na placu Sintagma dotyczącą potrzeby odbudowy kraju.	1
XII 1944	Rozłam w rządzie J. Papandreu. Zamieszki na ulicach Aten (Dekemwriana) sprowokowane krwawym rozpędzeniem demostrantów przez policję. Interwencja wojsk brytyksich.	2,3
12 II 1945	Ugoda w Warkizie (pod Atenami) - między rządem a lewicą.	2
31 III 1946	Pierwsze od 10 lat wolne wybory, zbojkotowane przez KKE.	2,7
30/31 III 1946	W nocy zbrojny atak na posterunek policji w Litochoro. Rozpoczyna się kolejna faza wojny domowej.	5
22 IX 1945	Zaprzysiężenie liberalnego rządu Sofulisa. Ogłoszenie powszechnej amnestii. Wybory mają się odbyć 31 III 1946.	1
1 IX 1946	Referendum w sprawie monarchii. 68% Greków jest za.	1
2 X 1946	Wraca król Jerzy II. Tsaldaris tworzy nowy rząd	1
26 X 1946	Nasilenie wojny domowej. Markos Wafiadis tworzy Demokratyczną Armię Grecji.	2
1946	Α. Σικελιανός "Λυρικός Βίος", Ν. Καζαντζάκης "Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά".	9
12 III 1947	Ogłoszenie doktryny Trumana. Początek bezpośredniej amerykańskej pomocy dla Grecji.	2,7
1 IV 1947	Śmierć Jerzego II. Królem zostaje jego brat, Paweł.	2
24 XII 1947	Powstanie komunistycznego rządu "wolnej Grecji".	2
27 XII 1947	Komunistyczna Partia Grecji (KKE) - zostaje wyjęta spod prawa.	4
15 V 1947	Zabójstwo amerykańskiego dziennikarza George'a Polka	4
VI-VII 1948	Krwawe walki w górach Grammos. Partyzantka komunistyczna ponosi klęskę.	2
XI 1948	Publikacja raportu Komisji ONZ, w którym stwierdzona zostaje pomoc Albanii, Jugosławii i Bułgarii partyzantom komunistycznym.	7
1948	Włochy przekazują Grecji Dodekanez. Ν. Καζαντζάκης "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται" ("Chrystus ponownie ukrzyżowany").	7,9
V 1949	Rozgromienie partyzantki komunistycznej w Tracji i Macedonii.	2
10 VII 1949	Jugosławia zamyka granicę z Grecją. Koniec pomocy dla komunistycznych partyzantów.	2
X 1949	Koniec wojny domowej	2

Odbudowa kraju

15 I 1950	Referendum na Cyprze dotyczące zjednoczenia z Grecją (enosis).	4
VII 1951	*Marszałek Aleksandros Papagos na czele nowego ugrupowania Zjednoczenie Greckie (ΕΚΕ - 'Ενωση Κέντρου).	2,6
IX 1951	Zjednoczenie Greckie zdobywa 36%, powstaje Grecka Lewica Demokratyczna (ΕΔΑ - Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά).	2
1951	Śmierć A. Sikelianosa (ur. 1884). Ν. Καζαντζάκης "Ο τελευταίος πειρασμός"("Ostatnie kuszenie Chrystusa").	9
1 I 1952	Wchodzi w życie nowa konstytucja.	2
16 II 1952	Grecja i Turcja zostają przyjęte do NATO.	2
30 III 1952	Stracenie Nikosa Belojanisa w Gudi (dzielnica Aten), działacza zdelegalizowanej KKE.	2
VIII 1953	Trzęsienie ziemi na Wyspach Jońskich (90% zabudowań w gruzach). Kolejne tragiczne trzesienie ziemi (1954) miało epicentrum nieopodal Wolos.	2,7
VII 1954	Zaostrzenie konfliktu cypryjskiego	2
IX 1954	Powstanie EOKA (Eθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών) pod przewodnictwem płk Jorgosa Griwas - pseudonim "Dijenis Akritas", akcje dywersyjne na Cyprze.	2,7
4 X 1955	Śmierć Papagosa. Konstatinos Karamanlis premierem.	2
II 1956	*Zwycięstwo wyborcze Narodowej Unii Radykalnej (EPE - Εθνική [Ριζοσπαστική] Ενώσις) K. Karamanlisa (EPE to kontynuacja Zjednoczenia Greckiego).	2,7
III 1956	Aresztowanie i deportacja Makariosa III na Seszele (do 1957, na Cypr wraca 1 III 1958).	2,8
1956	Γ. Ρίτσος "Η Σονάτα του σεληνόφωτος" ("Sonata księżycowa").	9
1957	Śmierć N. Kazantzakisa (ur. 1883).	9
26 II 1957	Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie pokojowego rozwiązania kwestii cypryjskiej.	2
VI 1958	Walki Greków i Turków cypryskim; zerwanie współpracy Grecji i Turcji w ramach NATO.	2
II 1959	Rozmowy grecko-tureckie w sprawie przyznania Cyprowi niepodległości.	2
1959	Μ. Καραγάτσης "Σέργιος και Βάκχος".	9
VIII 1960	Książe Konstantyn zdobywa złoty medal w żeglastwie na Igrzyskach Olimijskich w Rzymie.	2
16 VIII 1960	Proklamowanie niepodległości Cypru. Prezydentem zostaje arcybiskup Makarios III.	2
1960	Śmierć M. Karagatsisa (ur. 1098). O. Elitis "'Αξιον εστί".	9
29 X 1961	Kolejne zwycięstwo wyborcze ERE. Jorgos Papandreu, lider nowopowstałej Unii Centrum, uważa wybory za sfałszowane.	2
1961	N. Καζαντζάκης "Ανάφορα στον Γρέκο" - pośmiertnie.	9
1 XI 1962	Grecja członkiem stowarzyszonym EWG.	2
1962	Κώστας Ταχτσής "Το τρίτο στεφάνι" ("Obyś trzech mężów miała").	9
22 V 1963	Zamach na Grigorisa Lambrakisa, posła lewicy (EDA).	2
11 VI 1963	Dymisja K. Karamanlisa po zatargu z królem Pawłem.	2
XI 1963	Jorgos Seferis otrzymuje Nagrodę Nobla.	2
30 XI 1963	Makarios sugeruje uzupełnienie konstytucji Cypru o 13 artykułów, które ograniczałyby prawa mniejszości tureckiej.	8
1963	Δημήτης Χατζής "Το τέλος της μικρής μας πόλης".	9
16 II 1964	Po zwycięstwie wyborczym Unii Centrum Jorgos Papandreu zostaje premierem.	2
6 III 1964	Śmierć króla Pawła. Na tron wstępuje Konstantyn II.	2
VIII 1964	Wzrost napięcia na Cyprze. Grecka i turecka demostracja siły.	2
V 1965	Ujawienie istnienia w armii konspiracyjnej organizacji "Aspida".	2
15 VII 1965	J. Papandreu podaje się do dymisji.	2
21 VII 1965	Zamieszki w Atenach.	2
IX 1965	Powstanie koalicyjnego rządu Stefanosa Stefanopulosa (który utrzymał się do XII 1966).	2
1960-1965	Στράτης Τσίρκας, trylogia "Ακυβερνιτές πολιτείες".	9
1966	Βασίλης Βασιλικός "Ζ".	9
16 III 1967	Ogłoszenie wyroku w procesie członków "Aspidy".	2
12 IV 1967	Zamieszki w Atenach.	2

Junta

21 IV 1967	Tzw. "rewolucja 21 kwietnia": zamach stanu "czarnych pułkowników". Początek junty.	2
13 XII 1967	Nieudany kontrzamach króla. Detronizacja i wyjzad króla z Grecji.	2
I/II 1968	"Czystki" w armii.	2
13 VIII 1968	Próba zabójstwa dyktatora J. Papadopulu przez Aleksandrosa Panagulisa.	4
3 XI 1968	Pogrzeb J. Papandreu staje się wielką antyrządową demostracją.	2
12 XII 1969	Wystąpienie Grecji z Rady Europy.	2
1969	Śmierć S. Miriwilisa (ur. 1892).	9
VIII 1971	Przetasowania w rządzie Jorgosa Papadopulosa. Umacnianie pozycji premiera w państwie.	2
IX 1971	J. Griwas wraca na Cypr i zakłada EOKA 2, której głównym celem jest zabójstwo premiera Makariosa.	8
1971	Śmierć J. Seferisa (ur. 1900).	9
1 I 1972	Zniesienie stanu wyjątkowego (prócz Aten, Pireusu i Salonik).	2
21 III 1972	J. Papadopulos przejmuje funkcje regenta.	2
III 1973	Studencka okupacja Wydziału Prawa Uniwersytetu Ateńskiego przez 4 tys. studentów.	3,4
1 VI 1973	Zniesienie monarchii. J. Papadopulos tymczasowym prezydentem.	2
29 VII 1973	W referendum 78,5% głosujących opowiada się za utrzymaniem republiki i Papadopulosa na stanowisku prezydenta.	2
19 VIII 1973	Zaprzysiężenie J. Papdopulosa na prezydenta kraju .Częściowa amnestia	2
16-18 XI 1973	Starcia policji ze studentami Politechniki Ateńskiej. Wprowadzenie stanu wyjątkowego	2
24 XI 1973	Wojskowy zamach stanu i obalenie J. Papdopulosa przez radykalne skrzydło junty. Generał Fedon Gizkis prezydentem, Adamantios Androkopulos premierem.	2,8
1973	Γ. Ρίτσος "18 λιανοτραγούδια της πικρής πατρίδας" - napisane przez jedną nocy w obozie dla internowanych na wyspie Leros.	9
15 VII 1974	Popierany przez juntę zamach stanu na Cyprze: obalenie niechętnego enosisprezydenta Makariosa III.	2,3
20-22 VII 1974	Inwazja wosjk tureckich na Cyprze. Powszechna mobilizacja w Grecji.	2
24 VII 1974	Upadek junty. Konstanitos Karamanlis premierem.	2

Droga do Unii Europejskiej

3 IX 1974	Postaje PASOK- Andreas Papndreu przewodniczącym.	2
23 IX 1974	Legalizacja KKE.	2
28 IX 1974	Powstanie Nowej Demokracji (ND) - K. Karamanlis przewodniczącym.	2
9 X 1974	Zniesienie stanu wyjątkowego w Grecji z wyjątkiem obszarów graniczących z Turcją.	2
17 XI 1974	ND wygrywa wybory. Karamanlis premierem.	2
2 XII 1974	Reaktywowanie porozumienia między Grecją a EWG.	2
8 XII 1974	W referendum 80% głosujących opowiedziało się za utrzymaniem reubliki.	2
1974	Śmierć K. Warnalisa (ur. 1884).	9
11 VI 1975	Wchodzi w życie nowa konstytucja republikańska.	2
23 VIII 1975	Przywódcy junty skazani na śmierć; sąd złagodził wyrok na dożywotnie więzienie.	2
1975	Śmierć A. Embirikosa (ur. 1901).	9
1976	Δ. Χατζής "Το Διπλό βιβλίο".
3 VIII 1977	Śmierć Makariosa III.	2
20 XI 1977	ND znów zwycięża. Karamanlis ponownie premierem.	2
1977	J. Ritsos otrzymuje Nagrodę Literacką im. Lenina.	9
1978	O. Elitis "Μαρία Νεφέλη".	9
28 V 1979	Podpisanie układu o przystąpieniu Grecji do EWG.	2
XI 1979	Odiseas Elitis otrzymuje Nagrodę Nobla.	2
5 V 1980	K. Karamanlis prezydentem Grecji.	2
1 I 1981	Grecja dziesiątym pełnoprawnym członkiem EWG.	2

Grecja w Unii Europejskiej

18 X 1981	Zwycięstwo wyborcze PASOK. A. Papndreu premierem.	2
15 XI 1983	Ogłoszenie powstanianiezaleznej Tureckiej Republiki Cypru Północnego.	2
V 1984	Zjazd PASOK ogłasza program "greckiej drogi do socjalizmu".	2
10 III 1985	K. Karamanlis rezygnuje z urzędu prezydenckiego. Christos Sarcetakis nowym prezydentem (30 III).	2
poł. lat 80-tych	Powstaje organizacja terrorystyczna "17 listopada".	5
III 1987	Incydent na Morzu Egejskim. Turcja i Grecja na krawędzi konfliktu zbrojnego.	3
VIII 1987	Zniesienie stanu wojny między Grecją i Albanią.	2
I 1988	Układ w Davos poprawia stosunki grecko-tureckie.	3
koniec 1988	Seria skandali polityczno-obyczajowych: siedemsięcioletni J. Papadreu przyznaje się do romansu z 34-letnią stewardessą. Jorgos Koskotas, dyrektor Banku Kreteńskiego defrauduje 190 milionów dolarów i ucieka przed sądem do USA.	5
8 IV 1990	Po dwóch nierostrzygniętyych wybórach parlamentarnych (VI 1989 oraz XI 1989) niewielkie zwycięstwo ND. Premierem Konstantinos Mitsotakis.	2,5
1990	Początek masowej imigracji Albańczyków.	5
4 V 1990	K. Karamanlis ponownie prezydentem Grecji.	2
1991-1995	Napięcie między Grecją a FYROM. Spór o prawa do nazwy "Macedonia" (spór ciągle żywy). 16 II 1994 nałożenie embarga na FYROM (do 1995).	8
III 1991	Proces sądowy oskarżonego o korupcję A. Papandreu. w I 1992 były premier został oczyszczony z zarzutów.	2
8 IX 1991	Powstanie Republiki Macedonii. Początek sporu grecko-macedońskiego.	2
lato 1993	Powstanie partii Πολιτική 'Ανοιξη (Polityczna Wiosna) Andonisa Samarasa - niebezpieczeństwo greckiego nacjonalizmu.	5
8 III 1995	Kostis Stefanopulos prezydentem Grecji (wybrany ponownie 9 II 2000).	2
18 I 1996	Po rezygnacji A. Papandreu (z powodw zdrowotnych) z funcji szefa rządu premierem zostaje Kostas Simitis.	2
23 VI 1996	Śmierć A. Papandreu. K. Simitis liderem PASOK.	2
IV 1998	Umiera K. Karamanlis.	8
1 I 2001	Grecja wstępuje do unii monetarnej - wprowadzenie euro.	8

Bibliografia:
(1) The Most Important Documents in Greek History, Ateny, b.d.
(2) A. Brzeziński, Grecja, Łódź 1999
(3) R. Clogg, The Concise History of Greece, Cambridge 2000
(4) Hasło: τα κυριότερα γεγονότα της Ελληνικής ιστορίας του 20ού αιώνα
(5) Grecja, wyd. Pascal, rozdział "Konteksty"
(6) Encyklopedia 'Υδρα , hasło: Ελλάδα (t. 4, str. 1232-1235)
(7) C.M. Woodhouse, Modern Greece. A Short History, Londyn 1991
(8) P. Hradečný (i in.), Dĕjiny Řecka, Praga 2001
(9) Ν. Πολίτης, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Ateny 1999